Zezwolenie na zajęcie chodnika ogródkiem
Przepisy ustawy z dnia 21 marca 1985r. o drogach publicznych (Dz. U. 2007 r. Nr 19, poz. 115 ze zm.), wprowadzają wiele ograniczeń związanych z zajmowaniem pasa drogowego.
W porze letniej, szczególnie dotkliwie mogą je odczuć właściciele punktów gastronomicznych prowadzący na chodniku przed lokalami tzw. „ogródki”. Zgodnie z ustawą, aby rozstawić ogródek na chodniku, konieczne jest zezwolenie wydane przez zarządcę dróg w drodze decyzji administracyjnej.
Chodnik jako część drogi przeznaczonej dla ruchu pieszych mieści się w pojęciu pasa drogowego w rozumieniu art. 4 pkt 1 i 6 ustawy o drogach publicznych. O zajęciu pasa drogowego – a co za tym idzie także chodnika – decyduje nie tylko zajmowanie gruntu na jego powierzchni, ale również przestrzeni nad nim. Przykładem takiego zajęcia pasa drogowego jest nie tylko rozstawienie na chodniku drewnianego podestu pod ogródek, ale także rozmieszczenie nad chodnikiem parasoli, zajmujących całą jego szerokość. Powoduje to nieuniknioną kolizję między podstawową funkcją chodnika, jaką jest obsługa ruchu pieszych
a zajęciem pasa drogowego w postaci ogródka. Takie stanowisko przyjął NSA w wyroku z dnia 17 kwietnia 2013r. (sygn. akt: II GSK 113/12). Wyżej wskazanym wyrokiem, uznano za zgodne z prawem, nałożenie kary za zajęcie przez parasole przestrzeni nad chodnikiem, bez wymaganego zezwolenia.
Zgodnie z przepisami wspomnianej ustawy o drogach publicznych, zajęcie pasa drogowego wymaga zezwolenia zarządcy drogi. Otrzymanie zezwolenia wiąże się z uiszczeniem opłaty
w wysokości określonej przepisami ustawy. Opłatę za zajęcie pasa drogowego ustala się jako iloczyn liczby metrów kwadratowych powierzchni pasa drogowego zajętej przez rzut poziomy obiektu, liczby dni zajmowania pasa drogowego i stawki opłaty za zajęcie 1 m2 pasa drogowego. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, w drodze uchwały, ustala dla dróg, których zarządcą jest jednostka samorządu terytorialnego, wysokość stawek opłaty za zajęcie 1 m2 pasa drogowego, z tym że stawki opłat nie mogą przekroczyć 10 zł za jeden dzień zajmowania pasa drogowego.
Po uzyskaniu zezwolenia i uiszczeniu obliczonej zgodnie z powyższymi zasadami wysokości opłaty, można dokonać zajęcia pasa drogowego, m.in. chodnika. Za zajęcie bez zezwolenia zarządca drogi wymierza w drodze decyzji administracyjnej karę pieniężną, której wysokość stanowi 10-krotność opłaty ustalonej zgodnie z powyższymi regułami.
Podkreślić należy, że w myśl ustawy o drogach publicznych, za zajęcie pasa drogowego uznaje się także umieszczone na fasadzie budynku reklamy które zajmują przestrzeń nad chodnikiem. Zanim przedsiębiorca zamontuje taką reklamę winien uzyskać zgodę zarządcy dróg i uiścić odpowiednią opłatę. Liczy się ją analogicznie, jak opłatę za rozstawienie na chodniku ogródka.