„Konstytucja Biznesu” – pakiet ustaw ułatwiających życie przedsiębiorcom – może obowiązywać już od 1 marca 2018 roku!
W dniu 26 stycznia 2018 roku Sejm uchwalił wszystkie ustawy, które kompleksowo zostały nazwane „Konstytucją Biznesu”. W skład tej Konstytucji Biznesu wchodzą:
1) Prawo przedsiębiorców,
2) Ustawa o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców,
3) Ustawa o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy,
4) Ustawa o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
5) Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo przedsiębiorców oraz inne ustawy dotyczące działalności gospodarczej.
Głównym celem Konstytucji Biznesu jest zreformowanie i uproszczenie przepisów regulujących prowadzenie działalności gospodarczej. W pierwszej kolejności należy wskazać, że zmianie ulega już sama definicja „działalności gospodarczej”, której obecne brzmienie jest następujące:
„zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły”.
Po wejściu w życie Konstytucji Biznesu działalnością gospodarczą będzie:
„zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły”.
Nowa definicja będzie zatem prostsza oraz unikająca zbędnego i nierzadko problematycznego podziału na rodzaje działalności gospodarczej. Zgodnie z uzasadnieniem do ustawy – Prawo przedsiębiorców, do uznania działalności za „zorganizowaną” potrzebne są konkretne składniki materialne lub niematerialne, łączone w sensie funkcjonalno-gospodarczym w jeden uporządkowany kompleks, przy którego wykorzystaniu można uczestniczyć w obrocie gospodarczym i zaspokajać określone potrzeby osób trzecich. Podkreślono, że nie ma znaczenia wartość ani ilość tych składników. Ważnym jest jednak, aby zewnętrznym przejawem były pewne działania formalizujące i uwidaczniające działalność otoczeniu. Kolejną przesłanką jest „zarobkowość„, która odnosi się do subiektywnego zamiaru osiągania zysków, a nie rzeczywistych dochodów lub strat. Działalność prowadzona jest „we własnym imieniu„, gdy przedsiębiorca wykonuje ją na własną rzecz i ponosi odpowiedzialność za zaciągnięte zobowiązania. „Ciągłość” występuje, gdy działalność prowadzona jest regularnie i powtarzalnie. Nie są zatem działalnością gospodarczą okazjonalne, jednorazowe czy sporadyczne przedsięwzięcia gospodarcze.
Kolejne korzystne zmiany dotyczą już pierwszego etapu rozpoczęcia działalności. Przedsiębiorcy prowadzący drobną działalność gospodarczą, z której nie osiągną przychodów przekraczających 50 % minimalnego wynagrodzenia w żadnym miesiącu, nie będą zobowiązani do rejestracji takiej działalności w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Przedsiębiorcy będą podlegali wyłącznie obowiązkowi opodatkowania swoich dochodów na zasadach ogólnych. Prawo do prowadzenia działalności nieewidencjonowanej będzie przysługiwało także przedsiębiorcom, którzy w okresie 12 miesięcy przed dniem wejścia w życie Konstytucji Biznesu (a konkretniej ustawy – Prawo przedsiębiorców) nie byli wpisani do CEIDG lub których wpis został wykreślony z CEIDG wcześniej niż 12 miesięcy przed dniem wejścia w życie tej ustawy. Zaznaczyć należy, że nieewidencjonowaną w rozumieniu Konstytucji Biznesu nie będzie działalność prowadzona w formie spółki cywilnej, a także działalność reglamentowana (tj. wymagająca uzyskania koncesji, zezwolenia lub wpisu do działalności regulowanej). Przedsiębiorcy, którzy zdecydują się zarejestrować swoją działalność, będą mogli skorzystać z dodatkowej ulgi w zakresie ubezpieczeń społecznych. Obecnie przedsiębiorca ma prawo skorzystać z tzw. „małego ZUS-u”, tj. przez 24 miesiące opłacać składki od niższej podstawy wymiaru, wynoszącej co najmniej 30 % minimalnego wynagrodzenia (zamiast 60 %). Po wejściu w życie Konstytucji Biznesu przedsiębiorca będzie mógł skorzystać z całkowitego zwolnienia z opłacania składek na ubezpieczenie społeczne, nawet przez 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej. Zgłoszenie do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych będzie mogło zatem nastąpić w terminie 6 miesięcy, a nie (jak to jest obecnie) 7 dni od dnia rozpoczęcia działalności. Co istotne, po tym okresie przedsiębiorca będzie mógł opłacać składki na preferencyjnych warunkach (tj. skorzystać z „małego ZUS-u”), oczywiście pod warunkiem niezaistnienia przesłanek wykluczających korzystanie z tej ulgi. Wejście w życie powyższej „ulgi na start” przewidziane jest wyjątkowo nie na dzień 1 marca, a 31 marca 2018 roku.
Konstytucja Biznesu przewiduje także korzystne warunki w zakresie zawieszania działalności. W obecnym stanie prawnym zawieszenie jest niemożliwe, gdy przedsiębiorca zatrudnia pracowników. Po wprowadzeniu zmian zawieszenie działalności w przypadku zatrudniania pracowników będzie możliwe, jeśli wszyscy zatrudnieni pracownicy będą przebywać na urlopie macierzyńskim, urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopie wychowawczym lub rodzicielskim bez łączenia urlopu z wykonywaniem pracy. Ponadto, zawieszenie działalności będzie możliwe na czas określony dłuższy niż obecnie obowiązujący 24-miesięczny okres lub na czas nieokreślony. Zawieszenie działalności będzie trwało do dnia wskazanego we wniosku o zawieszenie lub do dnia wskazanego we wniosku o wznowienie wykonywania działalności gospodarczej. W przypadku, gdy przedsiębiorca zapomni złożyć wniosek o wznowienie wykonywania działalności, nie zostanie on zatem wykreślony z rejestru (co następuje według obecnie obowiązujących przepisów), a wznowienie nastąpi automatycznie z upływem dnia wskazanego we wniosku o zawieszenie działalności.
Ułatwienia pojawią się także w samym kontakcie z urzędami. Konstytucja Biznesu przewiduje bowiem możliwość załatwiania niektórych prostych spraw urzędowych przez telefon, e-mail lub za pomocą innych środków komunikacji. Konstytucja Biznesu wprowadza także Portal Informacji dla Przedsiębiorców, za pośrednictwem którego przedsiębiorca będzie mógł m.in. uzyskać zaświadczenie o niezaleganiu z uiszczaniem składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, czy zaświadczenie o niezaleganiu z wykonaniem zobowiązań podatkowych.
Niniejszy artykuł opisuje jedynie kilka z planowanych zmian dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej. Zapowiadają one spore ułatwienia dla przedsiębiorców, lecz rzeczywiste korzyści i zalety Konstytucji Biznesu ujawni dopiero praktyka.