Czy istnieje możliwość wszczęcia ponownego postępowania o podział majątku małżonków?
Celem postępowania o podział majątku wspólnego jest ostateczne rozliczenie roszczeń majątkowych małżonków. W wyniku tego postępowania małżonkowie uzyskują wyłączną własność rzeczy, wolną od uprawnień drugiego małżonka.
Praktyka pokazuje jednak, iż zdarzają się sytuacje, że po prawomocnym zakończeniu postępowania o podział majątku wspólnego, okazuje się, iż nie uwzględniono wszystkich składników majątkowych. Powstaje pytanie czy w takim przypadku były małżonek może wystąpić do Sądu o uzupełnienie podziału majątku, co do przedmiotów nie objętych pierwszym postępowaniem.
Odpowiedź na to pytanie jest pozytywna, aczkolwiek pod pewnym warunkiem. Brak uwzględnienia wszystkich składników majątkowych musi być wynikiem:
- przeoczenia sądu, a więc kiedy zgłoszono roszczenie obejmujące daną rzecz, a Sąd pominął ją w orzeczeniu, bądź
- zatajenia faktów przez małżonków
- ukrycia części przedmiotów i niezgłoszenie ich do podziału.
W takim przypadku nie dochodzi bowiem do powagi rzeczy osądzonej, która uniemożliwia brak dalszego procedowania. Przedmioty te nie przestają być majątkiem wspólnym i mogą zostać podzielone w drodze umowy lub orzeczenia sądowego (vide uchwała SN z dnia 28 sierpnia 1986r. III CZP 47/86)
Dopuszczalność przeprowadzenia podziału uzupełniającego wynika również z art. 46 k.r.o oraz 1038 k.c. zgodnie z którymi zasadą jest poddawanie podziałowi całej masy majątku wspólnego, a przeprowadzenie podziału częściowego możliwe jest gdy przemawiają za nim ważne względy istniejące po stronie osób uprawnionych
Jednocześnie na marginesie wskazać należy, że powyższe postępowanie jest wyjątkowym, gdyż ustawodawca wyłącza możliwość wystąpienia przed sądem z nowymi żądaniami po dokonanym podziale majątku, dotyczących roszczeń z art. 567 § 1 k.p.c. i art. 618 § 1 k.p.c. np. :
1. żądania ustalenia nierównych udziałów małżonków w majątku wspólnym,
2. wydatków, nakładów i innych świadczeń z majątku wspólnego na rzecz majątku osobistego lub odwrotnie,
3. sporów co do własności poszczególnych składników majątku
Reasumując w przypadku wykazania ważnych względów istniejących po stronie uprawnionego możliwe jest przeprowadzenie uzupełniającego podziału majątku małżonków w zakresie nie objętych składników majątkowych w prawomocnym orzeczeniu o podziale majątku