Pociąg się opóźnia? Znaj swoje prawa
Uprawnienia pasażerów wynikające z opóźnienia pociągu regulują przede wszystkim przepisy ustawy z dnia 15 listopada 1984r. – Prawo przewozowe oraz Rozporządzenia (WE) nr 1371/2207 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. dotyczącego praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym.
Przepisy ustawy Prawo Przewozowe stanowią, że na wszystkich trasach kolejowych można domagać się odszkodowania nie tyle za samo opóźnienie pociągu, ile za szkody, jakie pasażer poniósł w związku z opóźnieniem. Niezbędne jest jednak wykazanie związku przyczynowego pomiędzy szkodą a opóźnieniem pociągu.
Pasażer ma prawo żądać odszkodowania od przewoźnika kolejowego zgodnie
z przepisami Kodeksu cywilnego, występując z powództwem o zapłatę kwoty, stanowiącej równowartość szkody, jaka powstała u niego w związku z opóźnieniem pociągu (np. utracona części wynagrodzenia, jakie pasażer mógłby otrzymać gdyby nie doszło do opóźnienia pociągu).
Pasażer w celu dochodzenia odszkodowania od przewoźnika kolejowego z tytułu opóźnienia pociągu powinien złożyć do niego pisemną reklamację, która powinna zawierać:
– datę sporządzenia,
– nazwę, adres i siedzibę przewoźnika kolejowego,
– imię i nazwisko i adres zamieszkania osoby składającej reklamację,
– tytuł oraz uzasadnienie reklamacji,
– kwotę pieniężną jakiej pasażer domaga się do przewoźnika kolejowego w związku
z opóźnieniem pociągu,
– wykaz załączonych dokumentów na okoliczność wykazania szkody.
Jeżeli przewoźnik kolejowy nie wypłacił odszkodowania z tytułu opóźnienia
pociągu w terminie 3 miesięcy od dnia doręczenia jemu reklamacji, pasażer może dochodzić roszczeń w postępowaniu sądowym.
Natomiast, stosownie do art. 17 Rozporządzenia (WE) 1371/2007, pasażer nie tracąc prawa do przewozu, może zażądać od przewoźnika kolejowego odszkodowania za samo opóźnienie. Odszkodowanie to wynosi: 25 % ceny biletu w przypadku opóźnienia wynoszącego od 60 do 119 minut i 50 % ceny biletu w przypadku gdy opóźnienie wynosi co najmniej 120 minut. Wypłata odszkodowania stanowiącego zwrot części wartości biletu, następuje w ciągu miesiąca od złożenia przez pasażera wniosku o rekompensatę.
Co więcej, w dniu 26 września 2013r., Trybunał Sprawiedliwości w Strasburgu orzekł, że częściowy zwrot ceny biletu za ponadgodzinne opóźnienie pociągu przysługuje nawet, jeżeli opóźnienie wynikało z powodu siły wyższej (sygn. C 509/11). Trybunał uznał, że niezgodne
z prawem są zapisy umowne, które wyłączają odpowiedzialność przewoźnika za opóźnienia. Nie jest istotne czy opóźnienie jest skutkiem wystąpienia siły wyższej, której nie można ani przewidzieć, ani uniknąć, np. śnieżyca czy burza. Orzeczenie Trybunału dotyczy jedynie częściowego zwrotu ceny biletu, a nie naprawienia szkody powstałej wskutek opóźnienia.
Pomimo tego, że w niemal całej UE przepisy o zwrocie części biletu, obejmują wszystkie połączenia kolejowe każdego przewoźnika, w Polsce rekompensata nie dotyczy przewozów regionalnych, podmiejskich i miejskich. Rozporządzenie (WE) 1371/2007 w Polsce, nie obowiązuje bowiem w pełnym zakresie Od dnia jego wejścia w życie, w Polsce skorzystano z możliwości wyłączenia z obowiązku płacenia odszkodowań linie regionalne. Ostatnie wydane w tym zakresie rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 25 maja 2011r. w sprawie zwolnienia ze stosowania niektórych przepisów rozporządzenia (WE) nr 1371/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącego praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym, ograniczyło zakres stosowania Rozporządzenia nr 1371/2007 w Polsce. W konsekwencji zwrot części biletu za opóźnienie pociągu przysługuje jedynie w przypadku przewozów realizowanych pociągami rodzaju Ekspres, InterCity, Express InterCity, EuroCity oraz EuroNight.
Wspomniane Rozporządzenie Ministra Infrastruktury traci moc w dniu 3 grudnia 2014 r. Urząd Transportu Kolejowego wnioskuje za wyrównaniem praw pasażerów – którzy w większości częściej korzystają z przewozów regionalnych – i wprowadzeniem w pełni przepisów Rozporządzenia (WE) 1371/2007, tak aby możliwość odzyskania części wartości biletu przysługiwała za opóźnienie każdego pociągu.