Umowa o pracę na czas zastępstwa. Czy pracownikowi zatrudnionemu na zastępstwo można zaoferować inne stanowisko, warunki pracy i płacy niż do tej pory miała osoba zastępowana?
Przepisy kodeksu pracy stanowią, iż „Umowę o pracę zawiera się na czas nie określony, na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy. Jeżeli zachodzi konieczność zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy, pracodawca może w tym celu zatrudnić innego pracownika na podstawie umowy o pracę na czas określony, obejmujący czas tej nieobecności.” W konsekwencji do umowy o pracę na czas zastępstwa stosuje się wprost przepisy regulujące umowę na czas określony w zakresie dopuszczalności rozwiązania (art. 33 i 331 k.p.) oraz formy i treści umowy o pracę (art. 29 k.p.).
W wyniku nawiązania umowy o zastępstwo pracownika, zastępca uzyskuje status pracownika w zgodnie z treścią art. 2 KP i wykonuje umowę o pracę, w rozumieniu art. 22 KP. Jest zatem zobowiązany do wykonywania na rzecz pracodawcy i za wynagrodzeniem pracy, którą wykonywał nieobecny pracownik, pod kierownictwem pracodawcy oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę.
Warunki zatrudnienia określone w umowie o pracę na zastępstwo mogą się różnić od warunków zatrudnienia zastępowanego pracownika. Z istoty zastępstwa wynika, że umowa o pracę na zastępstwo powinna określać ten sam rodzaj pracy (stanowisko) co rodzaj pracy zastępowanego pracownika. Umowa o pracę na zastępstwo może określać inny wymiar czasu pracy i inną wysokość wynagrodzenia za pracę aniżeli umowa o pracę pracownika, który zostaje zastąpiony. W szczególności umowa o pracę na zastępstwo może być umową o niepełnym wymiarze czasu pracy, mimo że zastępowany pracownik był zatrudniony na cały etat. Odmienności co do wysokości wynagrodzenia pracownika zatrudnionego w zastępstwie nie mogą naruszać przepisów płacowych (układu zbiorowego pracy, regulaminu wynagrodzenia) ani zasady równości pracowników (Kubot Zdzisław, umowa o pracę na zastępstwo. Teza nr 2, LEX).
W umowie o pracę na zastępstwo należy wyraźnie zaznaczyć, iż zawierana jest ona na czas usprawiedliwionej nieobecności pracownika i wskazać na czas nieobecności jakiego pracownika jest zawierana ta umowa. W przeciwnym razie umowa taka mogłaby być potraktowana jako zawarta w innym celu, na przykład jako umowa na czas określony lub na czas wykonywania określonej pracy, co pociągałoby za sobą prawne konsekwencje, inne niż objęte zamiarem stron (Cichocka Dominika, Umowa o pracę na czas nieokreślony zawierana w celu zastępstwa pracownika w czasie jego nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy. Teza nr 1, LEX). Zatrudnienie pracownika na innym stanowisku i o innym zakresie obowiązków niż te które były przydzielone pracownikowi zastępowanemu, będzie się zatem kłóciło z ustawowo wskazanym celem umowy o zastępstwo.
Jeżeli zależy Państwu na tym, aby pracownik zatrudniony na czas zastępstwa wykonywał inny zakres obowiązków niż osoba, którą zastępuje, istnieje możliwość jednostronnego oddelegowania pracownika do wykonywania innej pracy niż określona w umowie o pracę. Jest to jednak uprawnienie czasowo ograniczone (tylko na 3 miesiące w danym roku) i obwarowane warunkami, aby praca ta odpowiadała kwalifikacjom pracownika i nie powodowała obniżenia jego wynagrodzenia.