Zmiany kodeksu pracy w zakresie uprawnień rodzicielskich
Od 17 czerwca 2013 roku obowiązują nowe przepisy w Kodeksie Pracy regulujące kwestie uprawnień związanych z rodzicielstwem. Nowe przepisy ustawy zmieniającej Kodeks Pracy przewidują podwyższenie wymiaru dodatkowego urlopu macierzyńskiego (i dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego) oraz wprowadzają nowe uprawnienie dla rodziców, tj. urlop rodzicielski, którego łączny wymiar wyniesie 52 tygodnie, w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie, natomiast w przypadku porodów mnogich – od 65 do 71 tygodni, w zależności od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie.
Zmiany w zakresie uprawnień rodzicielskich mają zastosowanie do osób, których dzieci urodzą się poczynając od 17 czerwca 2013 roku (lub od tego dnia zostaną przyjęte na wychowanie) oraz którzy w tym dniu przebywać już będą na podstawowym lub dodatkowym urlopie macierzyńskim według starych. Nowelizacja przepisów prawa pracy będzie odnosić się również do pracowników, których dzieci urodziły się po 31 grudnia 2012 r. (lub zostały po tym dniu przyjęte na wychowanie), a którzy do dnia 16 czerwca 2013 r. włącznie skończyli już korzystać z dodatkowego urlopu macierzyńskiego.
Rodzicom, jak do tej pory przysługiwać będzie, przy urodzeniu jednego dziecka, 20 tygodni urlopu macierzyńskiego (w tym 14 tygodni przeznaczonych wyłącznie dla matki), sześć tygodni urlopu dodatkowego (do tej pory wymiar dodatkowego urlopu macierzyńskiego wynosił do 4 tygodni) i dodatkowo 26 tygodni urlopu rodzicielskiego. Uprawnieie do skorzystania z dodatkowego oraz rodzicielskiego urlopu przysługuje rodzicom dziecka. Wydłużony, płatny urlop jest skierowany do wszystkich, którzy opłacają ubezpieczenie chorobowe, czyli także tych, którzy pracują na umowach zlecenia i samozatrudnionych.
Nowe przepisy Kodeksu Pracy nie przewidują zmian w wymiarze „podstawowego” urlopu macierzyńskiego. Tak jak do tej pory jego długość zależy od liczby dzieci urodzonych podczas jednego porodu. Wspomniany okres wynosi zatem od 20 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka, do 37 tygodni – w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci.
Nowością, jaką wprowadzono do Kodeksu Pracy jest możliwość wykorzystania przed przewidywaną datą porodu nie więcej niż 6 tygodni urlopu macierzyńskiego, a nie jak do tej pory tylko dwóch tygodni.
Nowelizacja przepisów Kodeksu Pracy przewiduje wydłużenie wymiaru dodatkowego urlopu macierzyńskiego (urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego) z 4 do 6 tygodni. Niniejszy urlop będzie można wykorzystać jednorazowo lub podzielić
go na dwie części. Z uprawnienia do dodatkowego urlopu macierzyńskiego skorzystać może pracownik-ojciec wychowujący dziecko na równi z pracownicą-matką dziecka. Ojciec dziecka może bowiem skorzystać z niniejszego prawa zarówno, gdy wcześniej wykorzystuje urlop macierzyński po skróceniu korzystania z takiego urlopu przez pracownicę, jak i wówczas, gdy pracownica wykorzystała w całości urlop macierzyński w wymiarze określonym przez art. 180 Kodeksu Pracy. Dodatkowy urlop macierzyński jest udzielany bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego.
Ustawa z dnia 28 maja 2013 roku o zmianie ustawy- Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw przewiduje możliwość wydłużenia urlopu macierzyńskiego o 26 tygodni. Rodzice mają bowiem prawo do skorzystania z urlopu rodzicielskiego w wymiarze do 26 tygodni – niezależnie od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie.
Jeżeli rodzice najpóźniej na 14 dni przed przewidywaną datą porodu od razu podejmą decyzję o pozostawaniu na urlopie macierzyńskim łącznie przez rok, to jedno z nich będzie dostawało 80 proc. wynagrodzenia. Jeśli matka nie podejmie takiej decyzji, wówczas przez pół roku będzie otrzymywała świadczenie w wysokości 100 proc. Jeśli dopiero po tym czasie zdecydują się na pozostawanie na urlopie następne pół roku, wynagrodzenie wyniesie już tylko 60 proc. podstawy. Z uprawnień rodzicielskich mogą skorzystać zarówno ci, którzy są zatrudnieni na umowę o pracę, jak i pozostałe osóby, które objęte są ubezpieczeniem chorobowym obowiązkowo, lub które do tego ubezpieczenia przystąpiły dobrowolnie (na podstawie umowy zlecenia lub osoby prowadzące działalność gospodarczą mogą dobrowolnie przystąpić do ubezpieczenia chorobowego).
Z urlopu rodzicielskiego w tym samym czasie będą mogli skorzystać oboje rodzice, jednak w takim przypadku łączny wymiar niniejszego urlopu nie będzie mógł przekroczyć 26 tygodni, co oznacza, że rodzice dziecka będą mogli korzystać z takiego urlopu maksymalnie 13 tygodni (13 tygodni urlopu rodzicielskiego mamy dziecka i 13 tygodni urlopu taty dziecka daje łącznie 26 tygodni).
Urlop rodzicielski w wymiarze do 26 tygodni będzie można wykorzystać maksymalnie w trzech częściach, następujących bezpośrednio po sobie i nie krótszych niż 8 tygodni. Przepisy przewidujące wprowadzenie urlopu rodzicielskiego umożliwiają łączenie urlopu rodzicielskiego z pracą w wymiarze nie przekraczającym ½ etatu u dotychczasowego pracodawcy (pracodawcy, który udzielił urlopu). Pracodawca ma obowiązek uwzględnić wniosek pracownika w tej sprawie i udzielić mu urlopu na pozostałą część wymiaru czasu pracy, chyba że nie będzie to możliwe ze względu na organizację lub rodzaj wykonywanej przez niego pracy, o czym będzie musiał poinformować pracownika na piśmie podając przyczyny odmowy uwzględnienia wniosku.
Nowe przepisy Kodeksu Pracy przewidują, iż Pracownik zatrudniony co najmniej 6 miesięcy ma prawo do urlopu wychowawczego w wymiarze do 3 lat w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez nie 5 roku życia (poprzednio do 4 roku życia).
Od 17 czerwca 2013 roku obowiązują nowe przepisy w Kodeksie Pracy regulujące kwestie uprawnień związanych z rodzicielstwem. Nowe przepisy ustawy zmieniającej Kodeks Pracy przewidują podwyższenie wymiaru dodatkowego urlopu macierzyńskiego (i dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego) oraz wprowadzają nowe uprawnienie dla rodziców, tj. urlop rodzicielski, którego łączny wymiar wyniesie 52 tygodnie, w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie, natomiast w przypadku porodów mnogich – od 65 do 71 tygodni, w zależności od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie.
Zmiany w zakresie uprawnień rodzicielskich mają zastosowanie do osób, których dzieci urodzą się poczynając od 17 czerwca 2013 roku (lub od tego dnia zostaną przyjęte na wychowanie) oraz którzy w tym dniu przebywać już będą na podstawowym lub dodatkowym urlopie macierzyńskim według starych. Nowelizacja przepisów prawa pracy będzie odnosić się również do pracowników, których dzieci urodziły się po 31 grudnia 2012 r. (lub zostały po tym dniu przyjęte na wychowanie), a którzy do dnia 16 czerwca 2013 r. włącznie skończyli już korzystać z dodatkowego urlopu macierzyńskiego.
Rodzicom, jak do tej pory przysługiwać będzie, przy urodzeniu jednego dziecka, 20 tygodni urlopu macierzyńskiego (w tym 14 tygodni przeznaczonych wyłącznie dla matki), sześć tygodni urlopu dodatkowego (do tej pory wymiar dodatkowego urlopu macierzyńskiego wynosił do 4 tygodni) i dodatkowo 26 tygodni urlopu rodzicielskiego. Uprawnieie do skorzystania z dodatkowego oraz rodzicielskiego urlopu przysługuje rodzicom dziecka. Wydłużony, płatny urlop jest skierowany do wszystkich, którzy opłacają ubezpieczenie chorobowe, czyli także tych, którzy pracują na umowach zlecenia i samozatrudnionych.
Nowe przepisy Kodeksu Pracy nie przewidują zmian w wymiarze „podstawowego” urlopu macierzyńskiego. Tak jak do tej pory jego długość zależy od liczby dzieci urodzonych podczas jednego porodu. Wspomniany okres wynosi zatem od 20 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka, do 37 tygodni – w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci.
Nowością, jaką wprowadzono do Kodeksu Pracy jest możliwość wykorzystania przed przewidywaną datą porodu nie więcej niż 6 tygodni urlopu macierzyńskiego, a nie jak do tej pory tylko dwóch tygodni.
Nowelizacja przepisów Kodeksu Pracy przewiduje wydłużenie wymiaru dodatkowego urlopu macierzyńskiego (urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego) z 4 do 6 tygodni. Niniejszy urlop będzie można wykorzystać jednorazowo lub podzielić
go na dwie części. Z uprawnienia do dodatkowego urlopu macierzyńskiego skorzystać może pracownik-ojciec wychowujący dziecko na równi z pracownicą-matką dziecka. Ojciec dziecka może bowiem skorzystać z niniejszego prawa zarówno, gdy wcześniej wykorzystuje urlop macierzyński po skróceniu korzystania z takiego urlopu przez pracownicę, jak i wówczas, gdy pracownica wykorzystała w całości urlop macierzyński w wymiarze określonym przez art. 180 Kodeksu Pracy. Dodatkowy urlop macierzyński jest udzielany bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego.
Ustawa z dnia 28 maja 2013 roku o zmianie ustawy- Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw przewiduje możliwość wydłużenia urlopu macierzyńskiego o 26 tygodni. Rodzice mają bowiem prawo do skorzystania z urlopu rodzicielskiego w wymiarze do 26 tygodni – niezależnie od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie.
Jeżeli rodzice najpóźniej na 14 dni przed przewidywaną datą porodu od razu podejmą decyzję o pozostawaniu na urlopie macierzyńskim łącznie przez rok, to jedno z nich będzie dostawało 80 proc. wynagrodzenia. Jeśli matka nie podejmie takiej decyzji, wówczas przez pół roku będzie otrzymywała świadczenie w wysokości 100 proc. Jeśli dopiero po tym czasie zdecydują się na pozostawanie na urlopie następne pół roku, wynagrodzenie wyniesie już tylko 60 proc. podstawy. Z uprawnień rodzicielskich mogą skorzystać zarówno ci, którzy są zatrudnieni na umowę o pracę, jak i pozostałe osóby, które objęte są ubezpieczeniem chorobowym obowiązkowo, lub które do tego ubezpieczenia przystąpiły dobrowolnie (na podstawie umowy zlecenia lub osoby prowadzące działalność gospodarczą mogą dobrowolnie przystąpić do ubezpieczenia chorobowego).
Z urlopu rodzicielskiego w tym samym czasie będą mogli skorzystać oboje rodzice, jednak w takim przypadku łączny wymiar niniejszego urlopu nie będzie mógł przekroczyć 26 tygodni, co oznacza, że rodzice dziecka będą mogli korzystać z takiego urlopu maksymalnie 13 tygodni (13 tygodni urlopu rodzicielskiego mamy dziecka i 13 tygodni urlopu taty dziecka daje łącznie 26 tygodni).
Urlop rodzicielski w wymiarze do 26 tygodni będzie można wykorzystać maksymalnie w trzech częściach, następujących bezpośrednio po sobie i nie krótszych niż 8 tygodni. Przepisy przewidujące wprowadzenie urlopu rodzicielskiego umożliwiają łączenie urlopu rodzicielskiego z pracą w wymiarze nie przekraczającym ½ etatu u dotychczasowego pracodawcy (pracodawcy, który udzielił urlopu). Pracodawca ma obowiązek uwzględnić wniosek pracownika w tej sprawie i udzielić mu urlopu na pozostałą część wymiaru czasu pracy, chyba że nie będzie to możliwe ze względu na organizację lub rodzaj wykonywanej przez niego pracy, o czym będzie musiał poinformować pracownika na piśmie podając przyczyny odmowy uwzględnienia wniosku.
Nowe przepisy Kodeksu Pracy przewidują, iż Pracownik zatrudniony co najmniej 6 miesięcy ma prawo do urlopu wychowawczego w wymiarze do 3 lat w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez nie 5 roku życia (poprzednio do 4 roku życia).