Postępujące przedawnianie się roszczeń o zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę, spowodowaną śmiercią członka rodziny, która miała miejsce przed dniem 3 sierpnia 2008 r.
Żadna kwota pieniędzy nie przywróci zerwanych więzi rodzinnych w wyniku czynu niedozwolonego – deliktu. Pieniądze mogą stanowić rekompensatę za krzywdę wywołaną śmiercią członka rodziny. Mogą one mu pozwolić na lepsze uczczenie pamięci po osobie zmarłej.
Uzyskanie ochrony sądowej dla realizacji roszczenia o zadośćuczynienie za krzywdę od sprawcy deliktu, który spowodował śmierć, może okazać się niemożliwe, jeżeli roszczenie to ulegnie przedawnieniu. Istnieje duże prawdopodobieństwo przedawnienia tych roszczeń, ponieważ większość rodzin osób zmarłych w wyniku deliktów, które miały miejsce przed dniem 3 sierpnia 2008 r. nie dochodzi zadośćuczynienia z powodu krzywdy wywołanej naruszeniem dóbr osobistych przez sprawcę wypadku. Data 3 sierpnia 2008 r. ma tu kluczowe znaczenie, ponieważ od tego dnia na podstawie zmienionego art. 446 § 4 kodeksu cywilnego tylko najbliżsi członkowie rodziny zmarłego mogą dochodzić zadośćuczynienia za krzywdę doznaną na skutek śmierci członka rodziny. Dochodzenie roszczenia zadośćuczynienia za krzywdę doznaną w wyniku śmierci członka rodziny, która miała miejsce na skutek deliktu przed 3 sierpnia 2008 r. było sporne w doktrynie prawa.
Stanowisko o zasadności dochodzenia roszczeń powstałych przed ww. datą zostało sformułowane w najnowszym orzecznictwie sądów powszechnych. Sądy powszechne wraz Sądem Najwyższym stanęły na stanowisku, że „najbliższemu członkowi rodziny zmarłego przysługuje na podstawie art. 448 kodeksu cywilnego w związku z art. 24 § 1 kodeksu cywilnego zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę, gdy śmierć nastąpiła na skutek deliktu, który miał miejsce przed dniem 3 sierpnia 2008 r.” (Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2010 r. Sygn. akt III CZP 76/10). Sprawa, w której wydano ww. uchwałę, zaczęła się od precedensowego wyroku Sądu Rejonowego w L., który zasądził zadośćuczynienia za krzywdę doznaną przez męża i córkę osoby zmarłej na skutek śmierci tej osoby w wypadku komunikacyjnym, który wydarzył się 8 października 2007 r. Sąd Rejonowy, zasądzając z tego tytułu na rzecz powodów kwoty po 20.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wyrokowania, uznał, że zgłoszone przez nich roszczenia znajdują oparcie w art. 448 w związku z art. 24 § 1 k.c., gdyż wskutek śmierci osoby najbliższej, spowodowanej zawinionym działaniem sprawcy wypadku, doszło do bezprawnego naruszenia dóbr osobistych powodów w postaci więzi rodzinnych.
Wyżej wskazane roszczenie o zadośćuczynienie za krzywdę wywołaną śmiercią członka rodziny, wynikłą z czynu niedozwolonego, niebędącego przestępstwem, ulega przedawnieniu w terminie 3 letnim od daty dowiedzenia się przez osoby pokrzywdzone o śmierci członka rodziny oraz o tożsamości sprawcy.
Większość czynów niedozwolonych, których wynikiem jest śmierć osoby fizycznej, stanowi jednocześnie przestępstwo karne ścigane z urzędu. Jeżeli został wydany wyrok w postępowaniu karnym, którym prawomocnie skazano sprawcę za przestępstwo powodujące śmierć członka rodziny, to wówczas termin przedawnienia roszczenia o zadośćuczynienie za doznaną krzywdę wynosi 20 lat i biegnie od daty zdarzenia, które spowodowało śmierć osoby bliskiej. W tym miejscu wskazać należy, że nawet w braku prawomocnego wyroku sądu skazującego sprawcę za przestępstwo, możliwe jest udowadnianie przed sądem cywilnym, że szkoda wywołana deliktem (śmierć osoby bliskiej) wynikła ze zbrodni lub występku. Jest to jednak zadanie dla powoda bardzo trudne, ponieważ cały ciężar dowodu popełnienia przestępstwa i winy sprawcy spoczywa na nim.
W postępowaniu karnym istnieje możliwość uzyskania ww. zadośćuczynienia. Aby z niej skorzystać, członkowie rodziny zmarłego jako osoby najbliższe pokrzywdzonemu (powołując się na ww. uchwałę Sądu Najwyższego), mogą na rozprawie złożyć wniosek o orzeczenie przez sąd środka karnego w postaci obowiązku zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Należy pamiętać, że taki wniosek można jedynie złożyć, aż do zakończenia pierwszego przesłuchania osoby najbliższej zmarłemu pokrzywdzonemu na rozprawie głównej (złożony później, zostanie on odrzucony jako spóźniony).
Istnieje inny niż złożenie pozwu sposób na przerwanie biegu przedawnienia roszczeń członków rodzin osób zmarłych przed 3 sierpnia 2008 r. Jest nim zawezwanie do próby ugodowej. Jego realizacja umożliwi osobom pokrzywdzonym śmiercią członka rodziny na zgromadzenie środków finansowych koniecznych na ew. dochodzenie roszczeń przed sądem cywilnym.
Komentarze |0|
Tagi: krzywda, najbliższy członek rodziny, naruszenie dóbr osobistych, przedawnienie, śmierć na skutek czynu niedozwolonego, śmierć na skutek przestępstwa, zadośćuczynienie za krzywdę, zerwane więzi rodzinne