Czy zbiórka w Internecie zawsze będzie zbiórką publiczną?
W dniu dzisiejszym miałem przyjemność wystąpić z Marcinem Błaszykiem na pierwszym w Poznaniu BridgeCamp z prezentacją, pt. 'Ustawa o zbiórkach publicznych a prowadzenie zbiórek w sieci’. W swojej prezentacji zwróciliśmy uwagę na problemy interpretacyjne wynikające z obowiązywania przepisów Ustawy o zbiórkach publicznych, która weszła w życie w 1933 r. i która poza pewnymi zmianami obowiązuje w niezmienionej treści od tamtego czasu. W szczególności szereg problemów wynika ze stosowania przepisów ustawy i aktów wykonawczych do niej w stosunku do zbiórek prowadzonych z wykorzystaniem Internetu.
W naszej prezentacji skupiliśmy się na definicji 'zbiórki publicznej’, która na skutek takiego, a nie innego sformułowania i obowiązywaniu w niezmienionej treści od 1933 r., nie obejmuje całego szeregu zbiórek prowadzonych w Internecie. Naszym zdaniem, podkreślam, że jest to nasze stanowisko, które stoi w opozycji do szeregu opinii wyrażanych na wielu forach w Internecie, kluczowe są następujące słowa występujące w definicji ustawowej zbiórki publicznej: 'publiczne’ oraz 'w gotówce’. Co do znaczenia słowa 'publiczne’ (a precyzyjniej 'publiczny’) odsyłamy do uznanych słowników języka polskiego, np. wydawnictwa PWN. Natomiast co do rozumienia zwrotu 'w gotówce’, istotnym naszym zdaniem jest brzmienie art. 63 Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe o treści:
Art. 63. 1. Rozliczenia pieniężne mogą być przeprowadzane za pośrednictwem banków, jeżeli przynajmniej jedna ze stron rozliczenia (dłużnik lub wierzyciel) posiada rachunek bankowy. Rozliczenia pieniężne przeprowadza się gotówkowo lub bezgotówkowo za pomocą papierowych lub informatycznych nośników danych.
2. Rozliczenia gotówkowe przeprowadza się czekiem gotówkowym lub przez wpłatę gotówki na rachunek wierzyciela.
3. Rozliczenia bezgotówkowe przeprowadza się w szczególności:
1) poleceniem przelewu,
2) poleceniem zapłaty,
3) czekiem rozrachunkowym,
4) kartą płatniczą.
Naszym zdaniem wspomniane wyżej słowa występujące w definicji zbiórki publicznej powodują, że z powodzeniem można podjąć próbę obrony wobec organów władzy publicznej, która w wielu przypadkach próbuje bezzasadnie wymuszać na podmiotach wypełnianie uciążliwych wymogów wynikających z ustawy o zbiórkach publicznych i rozporządzenia do tej ustawy.
W dalszej części prezentacji omówiliśmy przepisy przewidujące sankcje za organizowanie lub prowadzenie zbiórek bez wymaganego pozwolenia, cały czas zwracając uwagę na zakres znaczeniowy pojęcia 'zbiórka publiczna’ (patrz art. 56 i 57 Kodeksu wykroczeń). Na końcu omówiliśmy regulacje pozwalające administratorom serwisów internetowych uniknąć odpowiedzialności z tytułu prowadzenia zbiórek publicznych, spełniających przesłanki określone w ustawie, przez użytkowników ich serwisów bez wymaganych pozwoleń (wielokrotnie już powoływany art. 14 ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną).
P.S. W zakresie, w jakim mówiliśmy o obowiązku ogłoszenia wyniku zbiorki publicznej i sposobu zużytkowania zebranych ofiar w prasie (por. art. 9 ustawy o zbiórkach publicznych), przypominam o konieczności rozróżniania instytucji prasy od dziennika albo czasopisma (są to instytucje zdefiniowane w art. 7 Ustawy – Prawo prasowe). Mówiliśmy o tym dzisiaj. Poza tym odsyłam do posta, w którym częściowo omawiam tę kwestię: Czy mój blog to dziennik albo czasopismo i czy mam obowiązek go zarejestrować?