Od 1 stycznia 2021 roku umowy o dzieło będą podlegały zgłoszeniu do organu rentowego
Jedną z ustaw znowelizowanych ustawą o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw z dnia 31 marca 2020 r.[1] jest ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych[2]. Na mocy powyższej nowelizacji do ustawy systemowej został wprowadzony przepis nakładający na płatnika składek lub osobę fizyczną zlecającą dzieło obowiązek informowanie organ rentowego o zawarciu każdej umowy o dzieło, jeżeli:
a) umowa taka zawarta zostanie z przyjmującym zamówienie[3], z którym płatnik składek lub osoba fizyczna nie pozostaje w stosunku pracy
lub
b) w ramach takiej umowy przyjmujący zamówienie nie wykonuje pracy na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.
W związku z powyższym, zakresem przedmiotowym wskazanego obowiązku nie są objęte umowy o dzieło, jeżeli:
a) przyjmujący zamówienie jest jednocześnie pracownikiem zamawiającego
oraz
b) przyjmujący zamówienie nie jest jednocześnie pracownikiem zamawiającego, ale faktycznie wykonuje pracę na jego rzecz.
Warto zaznaczyć, że zawarcie wyłącznie umowy o dzieło albo zawarcie umowy o dzieło z innym podmiotem niż własny pracodawca i niewykonywanej na jego rzecz, wciąż nie będzie rodziło obowiązku odprowadzania od niej składek na ubezpieczenia społeczne.
Zgłoszenia umowy o dzieło należy dokonać w terminie 7 dni od dnia jej zawarcia. Wzór informacji o zawartych umowach o dzieło zostanie określony w rozporządzeniu ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego. Na podstawie tego wzoru możliwe będzie ustalenie zakresu informacji, które będą podlegały zgłoszeniu.
Informacje o zawartych umowach o dzieło są ewidencjonowane na koncie płatnika składek.
Celem wprowadzenia omawianego obowiązku może być zapewnienie ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych oraz organom Krajowej Administracji Skarbowej szerszej kontroli zawieranych umów o dzieło, gdyż organ rentowy będzie obowiązany do przekazywania uzyskanych informacji na żądanie tychże. Jak wynika z doniesień medialnych, obowiązek informowania organu rentowego o umowach o dzieło może także stanowić pierwszy krok do ich oskładkowania lub do wzmożonych kontroli organu rentowego w celu ustalenia, czy dana umowa o dzieło nie jest nią tylko z nazwy[4]. W razie ustalenia przez organ rentowy, że dana umowa jest w rzeczywistości umową o świadczenie usług lub umową o pracę, organ wydaje stosowną decyzję. Konsekwencją tejże jest obowiązek odprowadzenia zaległych składek na ubezpieczenia społeczna.
Mając na uwadze powyższe, warto rozważyć dokonanie z wyprzedzeniem audytu zawieranych umów o dzieło, w szczególności pod kątem spełniania przez nie charakterystycznych cech takiej umowy. Czas pokaże, czy omawiane rozwiązane będzie stanowiło punkt wyjścia do oskładkowania umów o dzieło lub wzmożonych kontroli organów rentowych, jednak choćby ze względu na wzrost wydatków Skarbu Państwa w związku z zapobieganiem skutkom pandemii, nie można tego wykluczyć.
[1] Dz.U. z 2020 r. poz. 568 z późn. zm.
[2] Dz. U. 1998 r. nr 137 poz. 887 z późn. zm.
[3] Umowa o zlecenie zawierana jest między zamawiającym a przyjmującym zamówienie.
[4] https://businessinsider.com.pl/twoje-pieniadze/praca/oskladkowanie-umow-o-dzielo-odpowiedz-resortu-pracy/qzz9bxx