Sposób uiszczania opłat sądowych w sprawach cywilnych
W przypadku wnoszenia do sądu określonych pism, konieczne jest uiszczenie od nich odpowiedniej opłaty sądowej. Wysokość opłat sądowych w sprawach cywilnych reguluje Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 755 z późn. zm.) i wymienia kilka rodzajów opłat sądowych:
– opłata stała – pobiera się w sprawach o prawa niemajątkowe oraz we wskazanych w ustawie niektórych sprawach o prawa majątkowe, w wysokości wskazanej w ustawie. Opłata stała nie może być niższa niż 30,00 zł i wyższa niż 10.000,00 zł.
– opłata stosunkowa – pobiera się w sprawach o prawa majątkowe przy wartości przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu zaskarżenia ponad 20.000,00 zł, w wysokości 5% tej wartości, nie więcej jednak niż 200 000 złotych;
– opłata tymczasowa – ustalana jest przez przewodniczącego od pisma wniesionego w sprawie o prawa majątkowe, w której wartości przedmiotu sprawy nie da się ustalić w chwili jej wszczęcia, w wysokości od 30,00 zł do 2.000,00 zł, a w sprawach dochodzonych w postępowaniu grupowym od 300,00 zł do 20.000,00 zł;
– opłata podstawowa – pobiera się w sprawach, w których przepisy nie przewidują opłaty stałej, stosunkowej lub tymczasowej. Opłata podstawowa wynosi 30,00 zł i stanowi minimalną opłatę, którą strona jest obowiązana uiścić od pisma podlegającego opłacie, chyba że ustawa stanowi inaczej.
Sposób uiszczenia opłat od pism sądowych reguluje Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 21 marca 2016 r. w sprawie sposobu uiszczania opłat sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. poz. 408 z późn. zm.).
Zgodnie z ww. Rozporządzeniem opłatę sądową od pisma podlegającego opłacie można wnieść do sądu w trzech formach:
– gotówkowej;
– bezgotówkowej;
– znakach opłaty sądowej.
Uiszczenie opłaty w formie gotówkowej może odbywać się poprzez uiszczenie jej bezpośrednio w kasie sądu, do którego pismo jest wnoszone lub punkcie kasowym prowadzonym w danym sądzie przez podmiot zewnętrzny (wpłatomat). Możliwość uiszczenia opłaty sądowej w punkcie kasowym prowadzonym przez podmiot zewnętrzny istnieje dopiero od 12 listopada 2020 roku. Wcześniej ustawodawca nie dopuszczał takiej możliwości – opłatę w formie gotówkowej można było uiścić tylko bezpośrednio w kasie sądu.
Uiszczenie opłaty sądowej w formie bezgotówkowej może odbywać się bezpośrednio na rachunek bankowy sądu, udostępniony na stronie internetowej danego sądu lub za pomocą karty płatniczej albo innego instrumentu płatniczego w kasie sądu, o ile warunki techniczne i organizacyjne sądu na to pozwalają. Przed nowelizacją Rozporządzenia tj. przed 12 listopada 2020 roku ustawodawca umożliwiał uiszczenie opłat sądowych w kasach sądu wyłącznie w formie gotówkowej. Aktualnie możliwe uiszczenie jest opłaty w kasie sądu w sposób dowolny, jeżeli umożliwiają to warunki techniczne danego sądu.
Uiszczenie opłaty sądowej odbywa się w kasie lub na rachunek sądu, w którym ma zostać podjęta czynność procesowa albo w kasie lub na rachunek sądu za pośrednictwem, którego składamy pismo do innego sądu.
Opłaty sądowej w formie bezgotówkowej można również dokonać za pośrednictwem systemu teleinformatycznego Ministerstwa Sprawiedliwości obsługujące płatności w poszczególnych rodzajach postępowań. W elektronicznym postępowaniu upominawczym oraz w postępowaniu rejestrowym opłatę sądową należ uiścić za pomocą mechanizmu udostępnionego przez system teleinformatyczny obsługujący to postępowanie – strona automatycznie po wniesieniu konkretnego pisma przelicza należną opłatę i odsyła nas na stronę wyboru sposobu płatności. Podobnie się to odbywa w przypadku opłaty sądowej w postępowaniu rejestrowym o wpis do KRS.
Opłaty sądowej można również dokonać za pomocą znaków opłaty sądowej. Znaki opłaty sądowej można nabyć na stronie systemu e-Płatności (portal e-Płatności) lub w kasach sądowych (wydruk na etykietach samoprzylepnych). Znaki opłaty sądowej mają postać graficzną kodu kreskowego i numerycznego. Znaki mogą mieć dowolny nominał.
Każdy sąd udostępnia informację o swoich rachunkach bankowych oraz dostępnych formach uiszczania opłat sądowych na prowadzonej stronie internetowej oraz na tablicy ogłoszeń
w budynku sądu.