Zmiany w leczeniu transgranicznym
22 lipca 2014 roku Sejm RP przyjął ustawę o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw. Przedmiotowa ustawa implementuje dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 09 marca 2011 roku w sprawie stosowania praw pacjentów w transgranicznej opiece zdrowotnej.
Ustawą uregulowano m.in. zasady ułatwiające dostęp pacjentów do świadczeń w innych państwach członkowskich UE niż państwo ubezpieczenia oraz kwestię zwrotu kosztów leczenia odbytego za granicą.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 Ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, świadczeniobiorcy mają, na zasadach określonych w ustawie, prawo do świadczeń opieki zdrowotnej, których celem jest zachowanie zdrowia, zapobieganie chorobom i urazom, wczesne wykrywanie chorób, leczenie, pielęgnacja oraz zapobieganie niepełnosprawności i jej ograniczanie.
Zgodnie z Ustawą Narodowy Fundusz Zdrowia będzie finansował świadczenia, które przysługują pacjentom w Polsce, tj. świadczenia należące do koszyka świadczeń gwarantowanych, czyli świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych w całości lub współfinansowanych ze środków publicznych na zasadach i w zakresie określonych w ustawie. W praktyce powyższe oznacza, że pacjent będzie uprawniony do zwrotu kosztów planowanego leczenia w innym państwie UE według stawek stosowanych przy rozliczaniu takich samych świadczeń w Polsce.
Polski pacjent będzie mógł wykonać świadczenia w innym kraju, zarówno w publicznych, jak i prywatnych placówkach medycznych.
Aby jednak otrzymać stosowny zwrot, pacjent zobowiązany będzie zwrócić się do właściwego oddziału wojewódzkiego NFZ i przedstawić rachunek wystawiony przed zagraniczny podmiot wykonujący działalność leczniczą.
Pacjent co do zasady będzie musiał się zwrócić o uprzednią zgodę na przeprowadzenie leczenia lub badań diagnostycznych albo kontynuację leczenia lub badań diagnostycznych w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA), w przypadkach o których mowa w przepisach o koordynacji do Prezesa NFZ. Chodzi np. o świadczenia związane z hospitalizacją. Szczegółowy wykaz tych świadczeń określi rozporządzenie Ministra Zdrowia.
Ponadto Prezes Funduszu lub dyrektor oddziału wojewódzkiego Funduszu na mocy Ustawy w przypadkach uzasadnionych stanem zdrowia pacjenta lub w sytuacji, gdy przewidywane koszty leczenia za granicą przewyższają koszty transportu i leczenia w kraju, może wydać wnioskodawcy, na wniosek podmiotu uprawnionego, zgodę na pokrycie kosztów transportu do miejsca udzielenia świadczeń w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) lub do miejsca leczenia lub zamieszkania w kraju.
Bez wymogu uzyskania uprzedniej zgody od NFZ, ale nadal pod pewnymi warunkami, pacjent będzie mógł np. wykonać za granicą badanie USG, odbyć wizytę u specjalisty lub wykonać zabieg usunięcia zaćmy (w trybie ambulatoryjnym).
Co istotne ustalono maksymalną kwotę przeznaczonych na zwrot kosztów leczenia pacjentów za granicą w wysokości miliarda złotych. Po osiągnięciu przedmiotowej kwoty wypłat fundusz będzie uprawniony do zawieszenia w danym roku kalendarzowym wypłat, a pacjent otrzyma zwrot kosztów do końca stycznia kolejnego roku.
Zwrócić należy jednak uwagę, że pomimo wprowadzonych ułatwień dla pacjentów w zakresie odzyskiwania kosztów leczenia za granicą, decyzje Prezesa NFZ czy też dyrektora oddziału wojewódzkiego Funduszu, nadal będą elementem warunkującym możliwość odbycia leczenia za granicą. Decyzje ww. organów będą ostateczne i przysługiwać od nich będzie jedynie skarga do sądu administracyjnego.