Podważenia uchwały walnego zgromadzenia spółdzielni mieszkaniowych
Spółdzielnie mieszkaniowe funkcjonują poprzez powołane w tym celu organy. Najwyższym organem spółdzielni jest walne zgromadzenie jej członków. Członkiem spółdzielni mieszkaniowej może być natomiast osoba fizyczna, choćby nie miała zdolności do czynności prawnych lub miała ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Członek może uczestniczyć w walnym zgromadzeniu przez pełnomocnika, jeżeli ustawa lub statut nie stanowią inaczej. Osoby prawne będące członkami spółdzielni biorą udział w walnym zgromadzeniu przez ustanowionego w tym celu pełnomocnika.
Podczas walnego zgromadzenia członków spółdzielni podejmowane są uchwały dotyczące działalności spółdzielni mieszkaniowej i są one formą podejmowania najważniejszych decyzji w sprawach związanych z funkcjonowaniem całej struktury.
Uchwały walnego zgromadzenia obowiązują wszystkich członków spółdzielni oraz jej organy.
Czy i w jaki sposób zatem uchwały takie mogą być podważane?
Prawo spółdzielcze ogranicza podstawy do zaskarżenia uchwał walnego zgromadzenia do kilku sytuacji.
Uchwały mogą być wzruszane poprzez wniesienie do sądu powództwa cywilnoprawnego o stwierdzenie nieistnienia uchwały, stwierdzenie nieważności uchwały lub o uchylenie uchwały.
Uchwała jest nieważna wtedy, gdy jest sprzeczna z ustawą. Powyższe wynika bezpośrednio z art. 42 ust. 2 ustawy Prawo spółdzielcze (Dz.U. z 2003r. Nr 188 poz. 1848 z późn. zm.)
Przesłankami uzasadniającymi natomiast uchylenie uchwały jest sprzeczność jej z postanowieniami statutu, z dobrymi obyczajami, godzenie w interesy spółdzielni lub wydanie uchwały w celu pokrzywdzenia członka. (art. 42 ust. 3 ww. ustawy).
Podmiotami uprawnionymi do zaskarżania uchwał są członkowie spółdzielni którzy są byli członkami w dniu, w który została ona podjęta, lub też zarząd spółdzielni.
Każdy członek spółdzielni lub jej zarząd może wnieść powództwo o uchylenie uchwały. Powództwo o uchylenie uchwały walnego zgromadzenia powinno być wniesione w ciągu sześciu tygodni od dnia odbycia walnego zgromadzenia, jeżeli zaś powództwo wnosi członek nieobecny na walnym zgromadzeniu na skutek jego wadliwego zwołania – w ciągu sześciu tygodni od dnia powzięcia wiadomości przez tego członka o uchwale, nie później jednak niż przed upływem roku od dnia odbycia walnego zgromadzenia.
Z powyższego wynika, iż powództwo takie może wnieść tylko taki członek spółdzielni, który był obecny na walnym zgromadzeniu na którym podjęto uchwałę, a jeżeli nie był obecny – to tylko w przypadku gdy zgromadzenie było wadliwie zwołane (czyli np. nie wysłano w ustalonym terminie zawiadomienia o terminie zebrania).
Powyższe regulacje odnieść należy analogicznie do powództwa o stwierdzenia nieważności uchwały albo stwierdzenia nieistnienia uchwały. (por. wyrok SN z dnia 16.01.2008 sygn. IV CSK 462/07 lub wyrok SN z dnia 12.01.2007r. sygn. IV CSK 342/06).
Istotne jest przy tym, iż żądanie stwierdzenia nieistnienia albo nieważności uchwały następuje w trybie powództwa z art. 189 k.p.c., a więc w innym trybie niż jest przewidziany w przepisach kodeksu spółek handlowych odnoszących się do zaskarżania uchwał spółek kapitałowych.
Orzeczenie sądu ustalające nieistnienie albo nieważność uchwały walnego zgromadzenia bądź uchylające uchwałę ma moc prawną względem wszystkich członków spółdzielni oraz wszystkich jej organów. Oznacza to, iż wobec tych podmiotów prawomocny wyrok sądu ma powagę rzeczy osądzonej, choć podmioty te nie były stronami postępowania.