Kompendium Prawne

Ustawa o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców

14 sierpnia, 2009 przez Wojciech Kolasinski

W dniu 29 lipca 2009 r. Prezydent podpisał długo oczekiwaną ustawę o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców (Dz. U. nr 125 poz. 1035). Wejdzie ona w życie w dniu 22 sierpnia 2009 r. Ustawa obowiązywać będzie przedsiębiorców do końca 2011 r. Poniżej przedstawiam krótkie streszczenie głównych założeń ustawy:

Przedłużony okres rozliczeniowy

Ustawa reguluje możliwość wprowadzenia w zakładzie pracy dwunastomiesięcznego okresu rozliczeniowego. Okresy dłuższej pracy konkretnego pracownika równoważy się okresami krótszej pracy, lub okresami niewykonywania pracy. Możliwe jest ustalenie dla poszczególnych pracowników różnej ilości godzin do przepracowania w różnych miesiącach (nigdy jednak wynagrodzenie miesięczne pracownika nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę), harmonogramy czasu pracy pracowników nie mogą jednak obejmować okresów krótszych niż 2 miesiące.

Indywidualny rozkład czasu pracy pracownika

Możliwe jest ustalenie dla pracownika różnych godzin rozpoczynania i kończenia pracy. W takim przypadku ponowne wykonywanie pracy przez pracownika w tej samej dobie nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych (przez dobę należy rozumieć 24 kolejne godziny, poczynając od godziny, w której pracownik rozpoczyna pracę zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy).

Pracownik opiekujący się dzieckiem do ukończenia przez nie czternastego roku życia, a także opiekujący się członkiem rodziny wymagającym osobistej opieki, może żądać od pracodawcy ustalenia indywidualnego rozkładu czasu pracy przewidującego różne godziny rozpoczynania i kończenia pracy. Pracodawca może odmówić jedynie w przypadku, gdy ustalenie takiego rozkładu nie jest możliwe ze względu na organizację pracy lub rodzaj pracy wykonywanej przez pracownika.

Umowy o pracę na czas określony

Niestety zapisy ustawy dotyczące umów na czas określony są bardzo nieprecyzyjne. Już teraz samo ministerstwo wskazuje na potrzebę ich nowelizacji.

Zgodnie z przepisami ustawy, okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony, albo kilku takich umów (zawartych kolejno przed upływem 3 miesięcy), nie może przekraczać 24 miesięcy (przepis ten wyłącza stosowanie art. 25¹ Kodeksu pracy, który stanowi, że trzecia umowa o pracę na czas określony przekształca się z mocy prawa w umowę o pracę na czas nieokreślony). Zapis ten stosuje się również do umów na czas określony, które obowiązywać będą w dniu wejścia w życie ustawy. Wyjątkiem są umowy, które zostały zawarte przed dniem wejścia w życie ustawy, a których termin rozwiązania przypada po 31 grudnia 2011 r. – rozwiązują się one z datą, na jaką zostały zawarte (choć należy na marginesie wskazać, że istnieje ryzyko uznania przez sądy pracy tak długiej umowy o pracę na czas określony jako umowy o pracę na czas nieokreślony).

Tak więc:

– W okresie od 22 sierpnia 2009 r. do 31 grudnia 2011 r., zawieszona została zasada Kodeksu pracy, że trzecia umowa o pracę na czas określony przekształca się z mocy prawa w umowę o pracę na czas nieokreślony. Można więc zawrzeć po kolei kilka umów o pracę na czas określony, jednakże łączny czas ich trwania nie może przekraczać 24 miesięcy (chyba, że w międzyczasie wystąpi trzymiesięczna przerwa pomiędzy umowami o pracę).

– W mediach pojawiły się informacje, że zawarcie kolejnej umowy o pracę na czas określony wbrew przepisom ustawy (ponad 24 miesiące) nie jest zagrożone dla pracodawcy żadną sankcją. Wskazuje, że takie działanie zagrożone jest dużym ryzykiem uznania takiej umowy o pracę na czas określony jako umowy o pracę na czas nieokreślony.

Stałbym na stanowisku, że jeśli umowa o pracę została zawarta przed 22 sierpnia 2009 r., a rozwiązaniu miałaby ulec przed datą 31 grudnia 2011 r., wtedy rozwiązuje się ona z upływem okresu, na jaki została zawarta, ale najpóźniej po upływie 24 miesięcy od dnia jej zawarcia. Należy jednak wskazać, że wobec nieprecyzyjnych zapisów ustawy, istnieją co do tej interpretacji poważne wątpliwości. Wskazywane są również interpretacje, że:

– umowa rozwiązuje się z upływem okresu, na jaki została zawarta,

– z upływem 24 miesięcy od jej zawarcia przekształca się w umowę o pracę na czas nieokreślony,

– jeśli została zawarta na ponad 24 miesięcy, to w 22 sierpnia 2009 r. przekształca się w umowę o pracę na czas nieokreślony.

Wskazane powyżej zapisy ustawy dotyczyć będą wszystkich pracodawców będących przedsiębiorcami. Ustawa zmienia również ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i od osób prawnych, ustawę o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, a także ustawę o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy.

Przedsiębiorcy w przejściowych trudnościach finansowych

Ustawa przewiduje również możliwość przyznawania świadczeń finansowanych z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, dofinansowywania kosztów szkoleń i studiów podyplomowych pracowników oraz na wypłaty stypendiów dla pracowników, finansowanych ze środków Funduszu Pracy. W tym zakresie jednak ustawę stosuje się jedynie do pracodawców będących „przedsiębiorcami w przejściowych trudnościach finansowych”. By zostać uznanym za takiego, należy być przedsiębiorcą:

1)        u którego wystąpił spadek obrotów gospodarczych, rozumianych jako sprzedaż, nie mniej jednak niż o 25 %, liczony w ujęciu ilościowym lub wartościowym w ciągu 3 kolejnych miesięcy po dniu 1 lipca 2008 r. w porównaniu do tych samych 3 miesięcy w okresie od dnia 1 lipca 2007 r. do dnia 30 czerwca 2008 r.,

2)        który nie zalega w regulowaniu zobowiązań podatkowych, składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Pracy, z wyjątkiem przypadku, gdy:

a)     zadłużony pracodawca zawarł porozumienie w sprawie spłaty zadłużenia i terminowo opłaca raty lub korzysta z odroczenia terminu płatności albo

b)     zaleganie w regulowaniu składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Pracy powstało za okres rozliczeniowy po dniu 1 lipca 2008 r. a program naprawczy, o którym mowa w pkt 5, przewiduje pełną spłatę tych zobowiązań,

3)          wobec którego nie zachodzą przesłanki do ogłoszenia upadłości,

4)          który w dniu 1 lipca 2008 r. nie znajdował się w trudnej sytuacji ekonomicznej w rozumieniu Komunikatu Komisji – Wytyczne wspólnotowe dotyczące pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw oraz w rozumieniu art. 1 ust. 7 rozporządzenia Komisji WE nr 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 Traktatu (ogólne rozporządzenie w sprawie wyłączeń blokowych),

5)          który opracował program naprawczy, uprawdopodobniający poprawę kondycji finansowej przedsiębiorcy,

6)          który nie otrzymał pomocy publicznej na wyposażenie lub doposażenie stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego ze środków Funduszu Pracy, albo otrzymał tę pomoc co najmniej 12 miesięcy wcześniej,

7)          który uzyskał zaświadczenie potwierdzające spełnienie warunków, o których mowa w pkt 1-6.

Komentarze |0|