Kompendium Prawne

Zmiana wysokości odsetek ustawowych od sumy pieniężnej (kapitałowych), odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego oraz odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych w roku 2020

24 sierpnia, 2020 przez Klaudia Maciejewska

W związku z rozprzestrzenianiem się koronawirusa Rada Polityki Pieniężnej podjęła działania z zakresu polityki fiskalnej, których celem było ograniczenie strat gospodarczych związanych z koronawirusem i czasowymi przestojami w działalności firm. W związku z tym Rada Polityki Pieniężnej zdecydowała o obniżeniu stóp procentowych NBP. Na przestrzeni niespełna sześciu miesięcy stopa procentowa NBP została obniżona trzykrotnie, co miało bezpośredni wpływa na wysokość odsetek. Wysokość odsetek ustawowych jest bowiem uzależniona od wysokości stopy referencyjnej.

W związku z tym, że w okresie:

• od 5 marca 2015 roku do 17 marca 2020 roku stopa referencyjna wynosiła 1,5%;
• od 18 marca 2020 roku do 8 kwietnia 2020 stopa referencyjna wynosiła 1%;
• od 9 kwietnia 2020 roku do 28 maja 2020 roku stopa referencyjna wynosiła 0,5%;
• od 29 maja 2020 roku stopa referencyjna wynosi 0,1%;

to wysokość

• odsetek ustawowych od sumy pieniężnej (kapitałowe)[1], w wysokości równej sumie stopy referencyjnej NBP i 3,5 punktów procentowych:
  • od 1 stycznia 2020 roku do 17 marca 2020 roku wynosiła 5% w stosunku rocznym;
  • od 18 marca 2020 roku do 8 kwietnia 2020 wynosiła 4,5% w stosunku rocznym;
  • od 9 kwietnia 2020 roku do 28 maja 2020 roku wynosiła 4% w stosunku rocznym;
  • od 29 maja 2020 roku wynosi 3,6% w stosunku rocznym;

• odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego[2],
  w wysokości równej sumie stopy referencyjnej NBP i 5,5 punktów procentowych:
  • od 1 stycznia 2020 roku do 17 marca 2020 roku wynosiła 7% w stosunku rocznym;
  • od 18 marca 2020 roku do 8 kwietnia 2020 wynosiła 6,5% w stosunku rocznym;
  • od 9 kwietnia 2020 roku do 28 maja 2020 roku wynosiła 6% w stosunku rocznym;
  • od 29 maja 2020 roku wynosi 5,6% w stosunku rocznym.

Powyższe potwierdzone zostało w treści obwieszczenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 lipca 2020 roku w sprawie wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie.

Natomiast wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych uległa zmianie dopiero w dniu 1 lipca 2020 roku. Zgodnie z treścią ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (art. 11b): „Do ustalenia wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych stosuje się stopę referencyjną Narodowego Banku Polskiego obowiązującą w dniu 1 stycznia i w dniu 1 lipca danego roku. Tym samym dla wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych nie mają znaczenia wszystkie zmiany wysokości stopy referencyjnej w trakcie roku, lecz wyłącznie te obowiązujące w dniu 1 stycznia o 1 lipca danego roku.

W związku z tym, że w dniu:

• 1 stycznia 2020 roku stopa referencyjna wynosiła 1,5%;
• 1 lipca 2020 roku stopa referencyjna wynosiła 0,1% ;

to wysokość

• odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym[3], w wysokości równej sumie stopy referencyjnej NBP i 8 punktów procentowych:

o    w okresie od 1 stycznia 2020 roku do 30 czerwca 2020 roku wynosiła 9,5% w stosunku rocznym;

o    w okresie od 1 lipca 2020 roku do 31 grudnia 2020 roku wynosi 8,1% w stosunku rocznym;

• odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych, w których dłużnikiem nie jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym[4], w wysokości równej sumie stopy referencyjnej NBP i 10 punktów procentowych:

o    w okresie od 1 stycznia 2020 roku do 30 czerwca 2020 roku wynosiła 11,5% w stosunku rocznym;

o    w okresie od 1 lipca 2020 roku do 31 grudnia 2020 roku wynosi 10,1% w stosunku rocznym.

Powyższe potwierdzone zostało w treści obwieszczenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 2 lipca 2020 roku w sprawie wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych.

Poniżej przedstawiamy tabelę ze zmianami wysokości odsetek ustawowych od sumy pieniężnej (kapitałowych), odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego oraz odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych w roku 2020.

Zmiana stóp referencyjnych, w szczególności w odniesieniu do wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych,  może mieć istotny wpływ na ocenę ryzyka przez przedsiębiorców. W związku ze zmniejszeniem wysokości odsetek ustawowych w transakcjach handlowych, które nie będą rekompensować przedsiębiorcom strat związanych z nieterminowymi płatnościami zobowiązań przez kontrahentów, przedsiębiorca może wymagać od kontrahenta przedpłaty albo zapłaty w gotówce.

Warto rozważyć również dochodzenie rekompensaty kosztów odzyskiwania należności, która nie wpływa na możliwość dochodzenia odsetek. Znajomość powyższych zasad pozwala lepiej ocenić ryzyko związane z daną transakcją, a prawnicy naszej Kancelarii chętnie doradzą Państwu, z których instrumentów warto skorzystać w Państwa przypadku.

[1] Art. 359 § 2 Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1145 z późn. zm.).

[2] Art. 481 § 2 Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1145 z późn. zm.).

[3] Art. 4 ust. 3 lit. a Ustawa z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 935 z późn. zm.).

[4] Art. 4 ust. 3 lit. b Ustawa z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 935 z późn. zm.).

[5] w przypadku transakcji handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym.

[6] w przypadku transakcji handlowych, w których dłużnikiem nie jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym.

[7] w przypadku transakcji handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym.

[8] w przypadku transakcji handlowych, w których dłużnikiem nie jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym.

Komentarze |0|